หากจะพูดถึงสแตนเลสแล้ว เราคงนึกภาพออกถึงเหล็กมันวาว สวยและเรียบหรูที่ทำเป็นประตูและหน้าต่าง ตามบ้านต่าง หรืออาจจะคิดถึงการทำชิ้นส่วนต่างๆ เช่นโต๊ะ เก้าอี้ หรือไม่ก็ทำเป็นเฟอร์นิเจอร์อยู่กับบ้าน
หากอยู่ในวงการอุตสาหกรรมก็จตะอยู่ในเครื่องมือ และอุปกรณ์ต่างๆเป็นจำนวนมาก
เพราะด้วยลักษณะที่ดีกว่าเหล็กธรรมดาในเรื่องของการไม่เป็นสนิม และยังมีความมันวาว น่าสนใจ ทำให้เกิดการใช้งานที่แพร่หลาย
เกรดของสแตนเลาที่มีทั้งหมดนั้น มีมากมายเหลือเกิน โดนจะทำเป็นรหัสที่เรียกกันแบบสากลเช่น 301, 304, 430, 439, 441 เป็นต้น โดยแต่ละรหัสจะมีส่วนผสมของโลหะที่อยู่ในเนื้อสแตนเลสนั้นไม่เหมือนกัน เพื่อให้เกิดความเหมาะสมในการนำไปใช้งาน
รหัสที่ได้รับความนิยมในการทำเป็นประตู รั้ว หรืองานเฟอร์นิเจอทั้งภายใน และภายนอกบ้าน ก็จะมี 201 ที่มีส่วนผสมของนิกเกิ้ลประมาณ 1% จะทำให้มีน้ำหนักเบา สามารถขึ้นรูปได้ดี และมันวาว ใช้สำหรับทำอุปกรณ์ต่างๆในครัวเรือนทั่วไป
แต่หากจะต้องการให้ดีขึ้นมาอีกหน่อย ยังสวยงามอยู่ และคงทนต่อการเกิดสนิม จะนิยมเป็นเกรด 304 โดยโครเมียมประมาณ 18% และ นิกเกิ้ลประมาณ 8% มีคุณสมบัติทนการเกิดสนิมจากเกลือได้ดี
หากผู้ที่ต้องการทำประตูรั้ว หรือบ้านพักที่อยู่อาศัย หากมีทุนทรัพย์สำหรับการต่อเติมบ้าน ก็ควรเลือกเกรด 304 ไปตั้งแต่แรกเลย เพราะจะทำให้มีอายุยืนนานหลาย 10 ปี
แต่หากใช้เกรด 201 อาจจะใช้งานได้ไม่นาน และแค่ไม่กี่เดือน ก็จะเกิดลายสนิมเนื้อแสตนเลสขึ้นมาได้
สแตนเลส เกรด 304 (มาตรฐาน AISI)
เป็นสแตนเลส เกรดมาตรฐานที่นิยมใช้งานมาก ไม่ว่าจะเป็นงานเครื่องครัว ทำรั้วประตูบ้าน เฟอร์นิเจอร์สแตนเลสภายในบ้าน หรือจะเป็นเครื่องจักรทั่วไป
สิ่งที่จะระบุได้ว่าสแตนเลสนี้เป็นสแตนเลส 304 คือ มีส่วนผสมของ
- Ni มากกว่า 8% (นิกเกิ้ล) ตัวนี้แหละที่ทำให้ทนกับสนิม
- Cr มากกว่า 18% (โครเมียม) ตัวนี้ทำให้เงา และไม่เกิดสนิมเช่นกัน
- Fe ประมาณ 70-74% (เหล็ก) ตัวนี้เป็นส่วนผสมหลัก ที่ทำให้เกิดความแข็งแรง
- ส่วนผสมอื่นๆ (บางครั้งอาจจะมีส่วนผสมของแมงกานิส หรือ ไทเทเทียมไปนิดหน่อย เพื่อให้เกิดความเหนียว ใส่เพื่องานบางงานเฉพาะด้าน)
ทำไมถึงต้องเป็นเกรด 304 ก็เพราะเป็นเกรดที่เกิดสนิมได้ยากพอสมควร ถ้าอยู่ในสภาพแวดล้อมปกติ ก็จะไม่เป็นสนิม หรือถ้าเกิดสนิม ก็จะไม่ผุกร่อน ลามไปจนไม่สามารถใช้งานได้ อีกทั้งยังมีการใช้งานที่สูง ทำให้ราคาถูกลงมา เมื่อเทียบกับเกรดอื่นๆ
สแตนเลส เกรด 316 (มาตรฐาน AISI)
- Ni 10%-14% (นิกเกิ้ล)
- Cr มากกว่า 16%-18% (โครเมียม)
- Mo (Molybdenum) 2% – 3% (โมลิดีนั่ม) เติมลงไปเพื่อให้มีความแข็งมากขึ้น
- มีส่วนผสมอื่นๆอีกเช่น แมงกานีส, คาร์บอน, ฟอสรัส, ซัลเฟอร์ หรอ ซิลิกอน แล้วที่เหลือจะเป็นเหล็ก
สแตนเลสเกรด 316 เมื่อทำส่วนผสมตามที่กำหนดแล้ว จะทำให้เป็นสแตนเลสที่ทนการกัดกร่อนสูงมาก ทำให้นำไปใช้ในทะเลหรือที่ที่มีสารเคมีกัดกร่อนสูงได้
สแตนเลส เกรดอื่นๆ ที่น่าสนใจในชีวิตประจำวัน
สแตนเลส เกรด 301
สแตนเลส เกรด 309
สแตนเลส เกรด 310
สแตนเลสที่มาแต่ละประเทศเหมือนกันหรือไม่
ผิวสแตนเลส แต่ละแบบ เรียกอะไรกันบ้าง
ผิวเงา
ผิวแฮไลน์
ผิวซาติน